روز گذشته گزارشی از سوی ناسا درباره خشکسالی منتشر شد که در آن به این موضوع اشاره شده بود که ایران در سال‌های آینده با شرایط بحرانی در دوره خشکسالی مواجه است. ناسا در این گزارش با بررسی نتایج هواشناسی از سال 1880 تاکنون و شکستن رکورد گرمای هوا در سال‌های 1995، 1997، 1998، 2005 و 2010 از رکوردشکنی گرما در سال آینده خبر داد. طبق این گزارش در شهریور ماه امسال میانگین دمای هوای زمین به 8/ 15 رسید که این عدد در 133 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. در نمودارهای این گزارش ایران جزء مناطقی طبقه‌بندی شده است که روند گرم‌شدن آن بالاتر از حد نرمال گرمایش زمین است. با نگاهی به این گزارش می‌توان اینگونه برداشت کرد که همه سرزمین‌هایی که در مدار 20 تا 40 درجه قرار گرفته‌اند به صور گوناگون در سال آینده با معضل خشکسالی بسیار بیشتر از سال‌های گذشته دست به گریبان خواهند بود.
انتشار این گزارش شاید تلنگری به مدیران کشور باشد تا بتوانند با یک برنامه‌ریزی دقیق کشور را از بحران‌های پیش رو رها کنند. این در حالی است که معاون اجرایی پژوهشکده هواشناسی با اشاره به گزارش منتشر شده از سوی ناسا درباره خشکسالی به فرهیختگان می‌گوید: «سال 86-1385 گزارشی از سوی این پژوهشکده برای مرکز پژوهش‌های مجلس ارسال شد و تمام این پیش‌بینی‌ها در آن گزارش برای مسئولان شرح داده شد اما متاسفانه کسی به آن گزارش توجه نکرد و حال که گزارشی از سوی ناسا اعلام شده است حساسیت‌هایی درباره پدیده خشکسالی به وجود آورده است.» عباس رنجبر با تاکید بر اینکه دلیلی برای تحقق این گزارش‌ها وجود ندارد، می‌گوید: «در بحث اقلیم‌شناسی و پیش‌بینی‌ها مرسوم است که وضعیت و شرایط آب و هوایی را در دوره 30 ساله مورد بررسی قرار می‌دهند و میانگین این دوره‌ها را نیز به گونه دیگری مورد مطالعه قرار می‌دهند و این پیش‌بینی‌ها نتایج همان بررسی‌های 30 ساله و میانگین آن است.» او می‌افزاید: «اعلام این پیش‌بینی‌ها و تحقیق‌ها به منزله آن نیست که این پیش‌بینی‌ها محقق می‌شود زیرا این یک آینده‌نگری بیش نیست و تمام اتفاقات بستگی به شرایط آب و هوایی و جوی کشورها دارد؛ ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و با پدیده خشکسالی درگیر است اما با برنامه‌ریزی درست و منطقی می‌توان شرایط کشور را به مرز ایده‌آل رساند.»
گازهای گلخانه‌ای و بروز خشکسالی
رنجبر به انتشار گازهای گلخانه‌ای، کاهش باران و افزایش دما اشاره می‌کند و می‌گوید: «این نکاتی که به آن اشاره شد در بروز خشکسالی تاثیر مستقیم دارد و نمی‌توان با آنها مبارزه کرد بنابراین تنها راه باقی مانده این است که در مصرف آب صرفه‌جویی کنیم یا بحث جدا‌سازی آب شرب را از مصارف خانگی جدی‌تر پیگیری کنیم.» مصرف آب کشاورزی نیز از دیگر علل بروز خشکسالی در کشور است که معاون اجرایی پژوهشکده هواشناسی کشور در این‌باره می‌گوید: «مردم باید این را بدانند که ما نمی‌توانیم آب تولید کنیم و اجرای طرح‌هایی مانند طرح دریاچه ارومیه که به کشاورزان پول دادند تا محصول تولید نکنند و محصول مورد نیاز را از کشورهای دیگر وارد کنند شاید بتواند کشور را از بحران‌های پیش رو تا حدودی نجات دهد.» رنجبر با اشاره به اینکه مبارزه با خشکسالی را باید به‌طور مطلق فراموش کرد، یادآور می‌شود: «نه‌تنها با این پدیده بلکه با سایر پدیده‌های طبیعی نیز نمی‌توان مبارزه کرد اما می‌توان کاهش آب، بروز گردوغبار و تغییر الگوی کشت را از دلایل مهم بروز خشکسالی در کشور دانست که باید برای آن برنامه‌ریزی دقیق و منطقی داشت.» رنجبر تاکید می‌کند: «باید فرهنگ صرفه‌جویی منابع آبی در کشور نهادینه شود و واقعا لازم است که مردم و مسئولان صرفه‌جویی و مدیریت منابع محدود آب را جدی بگیرند و تصور نکنند با یک فصل بارشی مناسب، مشکل کم‌آبی کشور حل می‌شود.»
