همانند همه سیستمهای اقیانوسشناسی و هواشناسی در سیاره زمین، مانسونها هم نیروی اصلی خود را از خورشید میگیرند. کم و بیش حدود 30% از انرژی خورشیدی که به سطوح بالای جوی میرسد، به وسیله سطوح فوقانی ابرها و سطح زمین به فضا بازتاب میشوند.
مقدار بسیار کمی از آن نیز به وسیله جو جذب میشود. تضاد و تقابل فصلها در دو نیمکره شمالی و جنوبی، موجب حرکت آرام هوا از نیمکره زمستانی به سوی نیمکره تابستانی، به وسیله گرادیان(2) افقی فشار و نیروی عمودی شناوری از اختلاف درجه حرارت، میشود.
اما آب و خشکی، به مقدار یکسان انرژی دریافتی از خورشید، دو واکنش متفاوت نشان میدهند. دو دلیل برای این تفاوت ذکر شده است. نخست اینکه دمای ویژه آب دو برابر دمای ویژه خاک است، یعنی با مقدار مساوی انرژی دریافتی، خاک دو برابر آب گرم میشود. دلیل دوم که از دلیل نخست بسیار مهمتر است این است که، گنجایش مؤثر دما، (توانایی یک ماده برای نگه داشتن گرما)، برای اقیانوسها بسیار بیشتر از قارههاست.
در فصل زمستان، خشکی بیش از انرژی که از خورشید دریافت میکند، انرژی به هوا گسیل میکند. گرمایی که در تابستان پیش در ژرفای خاک ذخیره شده بود، اینک به سطح زمین میآید. از آنجاییکه در اقیانوس، گرمای بیشتری ذخیره میشود، در زمستان سطح آن کمتر سرد میشود.
با تشکر وبلاگ امیر کوروش